Sztuka Ebru to dawna, licząca kilkaset lat, metoda tradycyjnego malarstwa na wodzie. Tworzenie polega na odpowiednim nanoszeniu farb na powierzchnię wody, którą sporządza się w specjalnym naczyniu mieszając z substancją zagęszczającą. Następnie gotowy wzór, który przypomina swoim wyglądem deseń marmuru, przenoszony jest na papier (stąd nazwa w języku polskim: sztuka marmurkowania). Wszystkie składniki wykorzystywane przy tworzeniu są całkowicie naturalne, dzięki czemu obrazy Ebru zachowują swoją trwałość i intensywność kolorów przez setki lat.
Początki Ebru są nieznane. Sama nazwa Ebru pochodzi być może z języka perskiego od słowa ebri, które oznacza chmurę, lub od wyrażenia ab-ru – powierzchnia wody. Niektóre źródła podają Japonię oraz Chiny jako kolebkę tej sztuki. Inne opowiadają się za Persją i regionem Herat. Prawdopodobnie powstała jednak w XIII wieku na obszarze Turkiestanu (dziś obszar Azji Środkowej), a stamtąd przywędrowała Szlakiem Jedwabnym do Indii, Persji a następnie Anatolii (dzisiejszej Turcji). Pod nazwą turecki papier przedostała się również do Europy. Turcy seldżuccy oraz otomańscy rozpowszechnili ową metodę stosując ją w kaligrafii i sztuce dekorowania i oprawiania książek oraz zdobienia oficjalnej korespondencji. Technika wykonywania Ebru była stopniowo udoskonalana i tak oto Turcja stała się głównym ośrodkiem jej rozwoju.
Najstarszy znany okaz malowidła Ebru datowany jest na rok 1447 – znajduje się on w Istambule w Pałacu Topkapi. Podobnie jak we wszystkich rodzajach klasycznej sztuki otomańskiej, tajniki Ebru przekazywane były adeptom przez ich mistrzów. Dzięki temu systemowi nauki, ukształtowało się kilka zasadniczych szkół mistrzów, które wpłynęły na obecny kształt i formę Ebru, a sztuka ta ewoluowała i przetrwała wieki.
Do wykonania Ebru potrzebne jest wspomniane wyżej naczynie z wodą i zagęstnikiem: tragakantą (nektarem pochodzącym z krzewów traganka gumodajnego) lub sproszkowanym karagenem (substancja otrzymywana z wodorostów), pigmenty z dodatkiem niewielkiej ilości wody oraz żółci zwierzęcej, dzięki której farby rozprzestrzeniają się po powierzchni oraz nie mieszają się w momencie nałożenia jednej na drugą. Do rozprowadzania farb służą naturalne pędzle z końskiego włosia i drzewa różanego oraz różnej wielkości narzędzia, szpilki, igły czy grzebienie, dzięki którym można stworzyć niezwykle piękne kształty i wzory np. kwiatowe.
Specyfiką tego rodzaju malarstwa jest jego niepowtarzalność. Raz powstały wzór nie jest możliwy do skopiowania (m. in. dlatego na obszarze Imperium Otomańskiego stosowano papier zabarwiony metodą Ebru do sporządzania wszelkiego rodzaju pism oraz dokumentów urzędowych). Farba bowiem w niewielkim stopniu, aczkolwiek nieustannie, porusza się na wodzie. Efekt końcowy zależy od sposobu przyrządzenia pigmentów i wody, temperatury i wilgotności powietrza, a nawet nastroju artysty. Niezwykle istotna przy tworzeniu jest pewna doza cierpliwości oraz lekka, a zarazem wprawna ręka artysty. Jako, że dawniej sztuka Ebru wykorzystywana była w charakterze narzędzia kaligrafów w centrach religijnych, mistycznych; znaczenie tej twórczości wykracza poza obszar, tylko i wyłącznie znajomości techniki, czy umiejętności plastycznych artysty. Jest ona przede wszystkim powiązana z koncentracją, natchnieniem i kontemplacją.
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
Kopiowanie zdjęć lub tekstów tylko za zgodą autorki
Sztuka malowania na wodzie... 